کاربرد اولیه ایمپلنت دندان، جایگزینی برای دندان های طبیعی است که طی مراحلی طولانی مدت انجام می شود. مراحل ایمپلنت دندان به این صورت است که باید ابتدا پایه دندان به عنوان ریشه بجای دندان از دست رفته کاشته شود، سپس اباتمنت و تاج دندان بر روی پایه نصب می شود. از این روش غیر از جایگزینی برای دندان های از دست رفته، می توان به عنوان تکیه گاه در روند درمان های دیگر نیز بهره برد. همچنین برای افرادی که به هردلیل اعم از سوانح، بیماری های لثه، عفونت دندان ها و … کل دندان های خود را از دست داده اند و به دنبال روش جایگزین طبیعی برای دندان ها می باشند، این روش پاسخگو می باشد. در این مقاله می خواهیم به تفصیل مراحل ایمپلنت دندان و همچنین نکات مهم در این حوزه را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
ایمپلنت دندان برای چه افرادی مناسب نمی باشد
قبل از اینکه مراحل ایمپلنت دندان را توضیح دهیم، می خواهیم طبقه بندی لازم را انجام داده و افرادی که برای این نوع درمان مناسب نمی باشند را شناسایی کنیم. این افراد عبارتند از:
- افرادی که بیماری های خص داشته و تحت درمان هایی مانند شیمی درمانی، پرتو درمانی و … قرار داشته یا قرار دارند، به احتمال زیاد در صورت انجام ایمپلنت دندان، این درمان با شکست مواجه خواهد شد.
- افراد سیگاری و مصرف کننده دخانیات نیز باید در این لیست قرار گیرند. علت این امر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان در این افراد بوده و نیز مشکلاتی مانند عفونت لثه و یا دندان در آن ها شدید تر خواهد بود.
- افرادی که بیماری هایی مانند پوکی استخوان یا دیابت کنترل نشده دارند، این افراد نیز به دلیل نبود و یا عدم استحکام کافی استخوان در روند درمان با مشکل مواجه می شوند.
- افرادی که از داروهایی که در آن ها از مشتقات بیس فسفونات استفاده شده، برای این نوع درمان مناسب نمی باشند.
آشنایی با مراحل کاشت ایمپلنت ندان
حال که افراد را دسته بندی نمودیم، می خواهیم بدانیم مراحل ایمپلنت دندان به چه شکلی می باشد. این مراحل عبارتند از:
-
انتخاب دندانپزشک
یکی از مهم ترین تصمیماتی که باید بگیرید، انتخاب دندانپزشک متبحر و متخصص در این حوزه می باشد. مهارت دندانپزشک یا ایمپلنتیست نقش بسیار مهمی در موفقیت یا شکست این روش داشته و همچنین عوارض پس از درمان را به صورت چشمگیری کاهش خواهد داد. باید دقت شود دندانپزشک غیر از اینکه به روند کاشت ایمپلنت دندان تسلط کافی و وافی را داشته باشد، به درمان های جانبی مانند پیوند استخوان و لیفت سینوس نیز کاملا آشنایی و مسلط باشد. این درمان ها ممکن است برای بسیاری از افراد نیاز باشد.
-
بررسی وضعیت کلی دندان ها
در اولین جلسه معاینه، دندانپزشک وضعیت کلی دندان ها از لحاظ وضعیت سلامت لثه از لحاظ عدم ابتلا به بیماری های لثه و یا عفونت، وضعیت تراکم استخوانی فک برای کاشت پایه و نیز وضعیت قرار گرفتن حفره های سینوسی در صورتی که کاشت در فک بالا انجام شود را بررسی می نماید. در صورتی که نیاز به درمان خاصی باشد، باید قبل از کاشت پایه این درمان ها انجام شود. در این جلسه کلیه اطلاعات پزشکی و پرونده خود را در اختیار دندانپزشک قرار دهید. این درمان تحت بیهوشی کامل انجام خواهد گرفتف پس سلامتی کلی بدن نیز باید تایید شود. بیماری های که داشته اید یا در حال حاضر درگیر هستید، داروهایی که مصرف می کنید و نیز حساسیت های دارویی را باید به اطلاع دندانپزشک برسانید. زیرا در روند درمان نقش بسیار مهم و تاثیر گذاری خواهد داشت.
-
کاشت پایه (اولین مرحله کاشت دندان)
بعد از اینکه فرد از هر لحاظ برای کاشت ایمپلنت دندان مناسب ارزیابی شود، نوبت به انجام مراحل درمانی است. اولین مرحله مربوط به کاشت پایه یا فیکسچر می باشد. پایه از جنس تیتانیوم انتخاب می شود تا بتواند به سرعت با استخوان فک جوش خورده و بتوان درمان را ادامه داد. پایه نقش ریشه را در دندان طبیعی دارد و در روند درمان بسیار اهمیت دارد. کاشت مناسب و دقیق پایه در استخوان فک، موفقیت این درمان را تضمین خواهد کرد. این مرحله تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. برای شروع باید لثه کمی برش داده شود تا بستر مناسب برای کاشت پایه فراهم شود. استخوان فک با توجه به ارتفاع و پهنای مورد نیاز به وسیله ابزار مخصوص دندانپزشک سوراخ می شود. سپس پایه در داخل استخوان فک قرار داده شده و به وسیله پیچ مخصوص در محل خود ثابت می شود. سپس لثه بخیه زده می شود.
-
نصب اباتمنت (مرحله دوم ایمپلنت دندان)
مرحله دوم نصب اباتمنت است. در بین این دو مرحله باید فاصله بین 5 تا 7 ماه رعایت شود. 5 ماه زمان لازم است تا پایه با استخوان فک پایین جوش بخورد و 7 ماه زمان برای فک بالا با توجه به نرم بودن بافت لثه در این ناحیه داده می شود. در این فاصله مراقبت های بسیار زیادی از محیط دندان و دهان انجام شود. زیرا روی دندان باز است و احتمال هر گونه عفونت و سایر آسیب ها به بافت لثه وجود دارد. اباتمنت نیز از جنس تیتانیوم ساخته می شود تا به علت سازگاری با بدن سریع تر روند درمان تکمیل شود. اباتمنت نقش واسط و حلقه متصل کننده بین پایه و تاج دندان را ایفا می کند. وجود اباتمنت برای حمایت از تاج دندان و جلوگیری از افتادن و یا شکستن آن و نیز پر کردن فاصله بین پایه و تاج دندان لازم و ضروری است.
-
نصب تاج دندان (مرحله سوم ایمپلنت دندان)
مرحله نهایی این روش مربوط به نصب تاج دندان است. تاج دندان بیرونی ترین قسمت دندان ایمپلنت شده است. با نصب تاج دندان مراحل ایمپلنت دندان به اتمام خواهد رسید. برای این دو مرحله نیازی به بیهوشی عمومی نمی باشد و می توان محل را بی حس نمود تا فرد دردی را حس نکند. تاج دندان از جنس سرامیک و … ساخته می شود تا به قدر کافی مقاومت و استحکام لازم را در برابر هر گونه فشار و آسیب احتمالی داشته باشد. هر چند مراقبت های بیشتری نیز باید از دندان ایمپلنت شده نسبت به دندان طبیعی انجام شود.
درمان های جانبی ایمپلنت دندان
همانطور که اشاره کردیم در روند ایمپلنت دندان ممکن است با مشکلاتی مانند عدم تراکم مناسب استخوان فک و یا محل نامناسب حفره های سینوسی در فک بالا مواجه شویم. در مورد فک پایین وجود دو عصب بزرگ و حیاتی نیز باید مورد توجه قرار گیرد. برای اینکه استخوان فک را مناسب برای کاشت پایه و نصب ایمپلنت دندان نماییم، نیاز است از درمان های جانبی مانند پیوند استخوان و یا تزریق پودر استخوان بهره بگیریم. در مورد لیفت سینوس هم وضعیت به همین صورت است. برای لیفت سینوس نیز روش هایی وجود دارد که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد.
-
پیوند استخوان
در اولین مرحله دندانپزشک بررسی خواهد کرد که آیا استخوان فک مقاومت و تراکم کافی برای نگهداشتن پایه را دارد یا خیر؟ در صورت عدم وجود تراکم استخوانی نیاز است از روش هایی مانند تزریق پودر استخوان یا پیوند استخوان استفاده شود. روند درمان به این شکل است که استخوان مورد نیاز را می توان از بدن خود فرد (اتوگرافت)، از بدن افراد دیگر (آلوگرافت)، استخوان حیواناتی مانند گاو که شباهت بیشتری به انسان دارد (زنوگرافت) و در نهایت از مواد سنتزی و شیمیایی ( آلوپلاست) تهیه نمود. این استخوان تحت بیهوشی عمومی به استخوان فک بیمار اضافه می شود تا هم تراکم و هم ارتفاع آن اصلاح و به حد نیاز برسد. بعد از پیوند استخوان باید مراقبت هایی مانند عدم دستکاری و شستن بیش از حد محل زخم، استفاده از لیوان برای نوشیدن مایعات بجای نی، جلوگیری از خونریزی محل زخم و … انجام شود.
-
لیفت سینوس
یکی دیگر از درمان های جانبی برای افزایش میزان موفقیت کاشت ایمپلنت دندان، لیفت سینوس می باشد. سینوس ها حفره های تنفسی در استخوان فک بالا می باشند. این حفره ها عموما در بالای دندان های آسیای بزرگ قرار گرفته اند و حتی در مواردی ریشه این دندان ها در سینوس ها قرار دارند. بنابراین برای درمان نیاز به دقت و تبحر زیادی می باشد. برای لیفت سینوس لازم است کف سینوس های فک بالا برای رسیدن به ارتفاع مناسب استخوان برای کاشت پایه ایمپلنت دندان به سمت بالا کشیده شوند. لیفت سینوس به دو روش بسته و باز انجام می شود که انجام هر یک از این روش ها بستگی به نظر دندانپزشک و میزان از دست رفتن استخوان دارد. برای اینکه بیشتر با روند درمان آشنا شوید، در این قسمت به آن ها اشاره می کنیم:
لیفت سینوس بسته
در این روش نیازی به برش لثه نبوده و از همان سوراخی که برای کاشت پایه ایمپلنت دندان ایجاد شده است، می توان لیفت سینوس را انجام داد. این روش بسیار سریع تر انجام شده و عوارضی مانند درد و تورم در آن کمتر است. این نوع درمان در صورتی انجام می شود که حداکثر 3 میلی متر استخوان از میزان استخوان مورد نیاز کمتر باشد.
لیفت سینوس باز
این روش بر خلاف لیفت سینوس بسته نیاز به جراحی لثه و باز کردن و کنار زدن آن دارد. این کار برای دسترسی به استخوان فک بالا و رسیدن به حفره های سینوسی لازم است. برای انجام این دو روش نیاز به بی حسی موضعی می باشد. این درمان نیز برای زمانی مناسب است که حداقل 5 میلی متر استخوان عمودی و با عرض مورد نیاز بین کف سینوس و لبه استخوان باقی مانده باشد.
سخت ترین مرحله ایمپلنت دندان ؟
شاید برایتان سوال پیش بیاد که سخت ترین مرحله ایمپلنت دندان کدام مرحله بوده است ؟ خب لازم به ذکر است که یکی از مراحل ایمپلنت دندان که ممکنه به همراه درد و عوارض حانبی باشد مرحله جراحی می باشد . البته همه جراحی ها درد حانبی به همراه دارند و نمی توان گفت در ایملپنت این درد وجود نخواهد داشت . استفاده از یک متخصص حرفه ای در این زمینه می تواند روند یا مراحل ایمپلنت دندان را خیلی راحت تر یا با درد کمتری پیش ببرد .