دندان نهفته به دندان هایی گفته می شود که به دلیل کمبود فضا، نامتناسب بودن دندان ها، کوچک بودن فک، تراکم های غیر طبیعی استخوان ها و… در زمان خاص به خود رشد نمی کنند و روی آن ها با بافت های مخاطی و یا استخوان پوشیده می شود. اصولا دندان های نهفته شامل دندان های نیش، دندان عقل و دندان های آسیاب کوچک می شوند. دندان های عقل از آن جا که آخرین دندان های بزرگسالی هستند که رشد می کنند با کمبود فضا مواجه می شوند و به صورت نهفته در دهان فرد باقی می مانند. دندان پزشکان اصولا توصیه می کنند که دندان های نهفته بعد از این که تشخیص داده شدند یا به کمک ارتودنسی به قوس دندانی هدایت شوند و یا از دهان فرد به زودی خارج شوند. علت این که دندان پزشکان توصیه می کنند که هرچه سریع تر دندان های نهفته از دهان بیمار خارج شوند این است که اصولا با بالا رفتن سن، فرد دچار بیماری های مختلفی می شود که عبارتند از بیماری قند، فشار خون و… که این بیماری ها فرایند خارج کردن دندان نهفته را با مشکل مواجه می کنند.
علل های درمان دندان نهفته
اصولا دندان های نیش در سنین 13 تا 14 سالگی رشد می کنند. رویش دندان های عقل نیز در سنین 20 تا 25 سالگی پایان می یابد. در صورتی که دندان های عقل فرد در سنین ذکر شده رشد نکنند، احتمال دارد که این دندان ها در لثه بیمار نهفته باشد. برای این که بیمار متوجه شود که آیا دندانش نهفته است یا خیر باید به دندان پزشک مراجعه کند. دندان هایی که نهفته باشند از طریق معاینات کلینیکی و رایدوگرافی به راحتی قابل تشخیص می باشند. برای درمان دندان های نهفته می توان آن ها را از طریق جراحی خارج نمود. اصولا بهتر است دندان های عقل نهفته سریعتر درمان و جراحی شوند. در جوانی جراحی دندان عقل نهفته بهترو آسان تر است زیرا سریعتر بهبود پیدا می کند. بهترین سنی که فرد می تواند به دندان پزشک برای خارج نمودن دندان های نهفته خود مراجعه کند سن 20 تا 25 سالگی می باشد و هرچه سن فرد بالا تر برود التیام زخم های ناشی از جراحی سخت تر می شود. در سنین 40 سالگی به بعد که فرد متوجه دندان نهفته خود می شود نیازی به جراحی نیست و فقط باید سالی یک بار به دندان پزشک مراجعه کند. در برخی از افراد دندان عقل هیچ گاه بوجود نمی آید ولی برای اطمینان بیشتر بهتر است برای معاینه و چکاپ به دندان پزشک مراجعه کند.
خطرات دندان های نهفته
1- امکان پر کرد دندان های مجاور وجود ندارد.
2- بیماری های لثه ممکن است بروز پیدا کند.
3- استخوان های دندان های مجاور دندان نهفته به مرور دچار تحلیل می شوند.
4- ریشه دندان های مجاور دندان نهفته به دلیل فشاری که دندان نهفته به آن ها وارد می کند تحلیل می روند.
5- دندان های مجاور دندان نهفته دچار پوسیدگی های شدید می شوند.
6- صورت فردی که دارای دندان های نهفته می باشد دچار درد های عصبی می شود.
7- دندان های نهفته صورت فرد را نامتقارن می کنند.
8- دندان های نهفته برای روکش ها و بریج ها مزاحمت ایجا می کنند و آن ها را با مشکل رو به رو می کنند.
9- دندان های اطراف و مجاور دندان نهفته دچار چرخش می شوند.
10- دندان ها نامرتب می شوند و نظم خود را از دست می دهند.
11- وجود دندان های نهفته سبب بروز بیماری های فکی- گیجگاهی می شود که این بیماری های مفصلی دارای صدا می باشند.
12- موجب پیدایش تومور و یا کیست می شود که برای درمان و برداشتن آن ها گاهی قسمت هایی از استخوان فک نیز برداشته می شود.
13- دندان های نهفته فک پایین سبب می شوند تا فک پایین فرد دچار شکستگی شود، این شکستگی بر اثر تحلیل رفتن استخوان ها و کاهش مقاومت آن ها صورت می گیرد.
دندان های نیش خوابیده در فک
برخی افراد برای چکاپ و رادیوگرافی معمولی به دندان پزشک مراجعه می کنند ولی متوجه می شوند که یکی از دندان های نیش آن ها در فک نهفته است. اصولا دندان های نیش در سقف دهان نهفته می مانند و سبب می شود تا فرد در یک طرف دندان نیش نداشته باشد. بهتر است کودکان از سن 6 سالگی تحت مشاوره ارتودنتیست و دندان پزشک قرار بگیرند تا هیچ گونه مشکلات دندانی و فکی برای آن ها ایجاد نشود. در سن 6 سالگی ارتودنسی انجام نمی شود اما می توان از خیلی از ناهنجاری های دندانی پیشگیری کرد. یکی از مشکلاتی که بر اثر نهفته شدن دندان ها ایجاد می شود، ایجاد کیست یا تومور می باشد که اصولا با انجام جراحی آن را از استخوان فک برمی دارند. اگر دندان های نیش شیری فک بالا در زمان مناسب نیوفتند و یا دندان های مجاور دندان شیری به دلیل پوسیدگی و خرابی زودتر بیوفتند، دندان های نیش دائمی به طرف سقف دهان فرد حرکت می کنند و در کام نهفته می شوند. در این موارد درمان مشکل تر می شود.
نحوه بیرون کشیدن دندان خوابیده در فک
اگر فردی دندان های خوابیده در فک داشته باشند نباید زیاد نگران شود زیرا دندان پزشکان به راحتی به بیمار کمک می کنند تا دندان های خوابیده در فکشان به قوس دندانی بازگردند. برای این کار فرد باید به یک متخصص فک و دهان و اتودنسی مراجعه کند و در وهله اول یک رادیوگرافی بزرگ از هر دو فک خود تهیه کند تا دندان نهفته به صورت دقیق موقعیتش مشخص شود. دندان های نیش اصولا در زیر لپ و یا در کام نهفته و پنهان می شوند. جراح فک سر این دندان های نهفته را باز می کند و به این دندان ها براکت ارتودنسی و یا سیم وصل می کند تا دندان ها بیرون کشیده شوند و در قوس دندانی فرد قرار بگیرند. دندان های نیش اصولا مهم ترین دندان محسوب می شود. این درمان به چند ماه وقت نیازد دارد تا دندان نهفته به قوس دندانی باز گردد.
مطلب فوق توسط نویسندگان ایمپلنت تهران با استفاده از منابع علمی تحت وب و کتب علمی نگارش شده است. و همانطور که میدانید که مباحث علمی نیاز به مشاوره جدی پزشک دارد ، هیچگونه مسئولیتی عهده دار تهران جراحی نمیباشد. (دکتر دهقان)