ایمپلنت دندان از سه قسمت اصلی که شامل پایه، اباتمنت و تاج دندان است تشکیل می شود. پایه به عنوان ریشه عمل می کند و اباتمنت در ایمپلنت دندان به عنوان حامی و پشتیبان بین پایه و تاج عمل می کند. در نهایت تاج دندان که به عنوان مینای دندان طبیعی عمل می کند و بیرونی ترین قسمت ایمپلنت دندان است. هریک از این قسمت ها وظیفه ای را بر عهده دارد، از مواد مختلفی ساخته شده است و در زمان مشخصی نصب می شود. در این مقاله قصد داریم در مورد اینکه اباتمنت در ایمپلنت دندان چیست و چه کاربردی دارد بیشتر بدانیم.
انواع اباتمنت در ایمپلنت دندان
گفته شد که اباتمنت نقش حلقه واسط بین پایه یا فیکسچر و تاج دندان را بازی می کند. این قسمت از ایمپلنت دندان را می توان از زوایای مختلف بررسی نمود.
اباتمنت دندان از نظر جنس
اباتمنت دندان می تواند از مواد مختلفی ساخته شود که در این قسمت انواع جنس های مختلف را مورد بررسی قرار می دهیم:
تیتانیوم
تیتانیوم یکی از انواع جنس اباتمنت در ایمپلنت دندان است که به صورت عمده در بیشتر ایمپلنت ها مورد استفاده قرار می گیرد. علت آن خاصیت این ماده می باشد. تیتانیوم سازگاری کاملی با بدن دارد و بدن واکنش پس زننده ای در مورد آن نخواهد داشت. از طرفی این ماده بسیار مستحکم و قوی می باشد و در اثر فشار های زیاد نمی شکند و یا دچار آسیب نمی شود. در نتیجه اکثر دندانپزشکان از این جنس اباتمنت در کاشت ایمپلنت دندان استفاده می کنند .
اباتمنت از جنس زیر کونیومی
می توان گفت امروزه از این جنس از اباتمنت ها برای زیباتر نمودن ایمپلنت دندان استفاده می نمایند. زیرا با استفاده از این جنس سایه فلز زیر تاج دندان حذف شده و جنبه زیبایی ایمپلنت دندان تامین می شود.
انواع دیگر جنس های اباتمنت در ایمپلنت دندان
غیر از این دو مورد، اباتمنت می تواند از آلیاژهای طلا، فولاد ضد زنگ و … نیز ساخته شود. البته همانطور که گفته شد تیتانیوم به علت خواص ویژه آن کاربرد بیشتری در ساخت اباتمنت دارد.
بررسی انواع اباتمنت از نظر نحوه اتصال به پایه ایمپلنت دندان
اباتمنت در ایمپلنت دندان را می توان بوسیله دو روش به پایه ایمپلنت وصل نمود. این دو روش عبارت اند از استفاده از پیچ و استفاده از چسب یا سمان که در این قسمت به بررسی هر کدام می پردازیم:
استفاده از پیچ برای اتصال اباتمنت و پایه
در این فرایند، اباتمنت از طریق سوراخ هایی که روی آن ایجاد می شود، بوسیله پیچ به پایه متصل می شود. این روش دارای مزایا و معایبی می باشد. از جمله مزایا این روش امکان تعویض راحت در صورت هر گونه آسیب به اباتمنت و تاج دندان می باشد. از طرف دیگر پیچ محکم تر و سفت تر می تواند قسمت های مختلف ایمپلنت دندان را بهم متصل نماید. در نتیجه در اثر فشار یا ضربه این قطعات از هم جدا نخواهند شد و عوارض کمتری را به دنبال دارد.
از طرفی این روش اتصال معایبی نیز دارد که از ان جمله می توان گفت جای پیچ ممکن است بر روی روکش دندان سایه انداخته و زیبایی ظاهری آن را تحت تاثیر قرار دهد. به همین دلیل برای دندان های جلویی این روش شاید کاربرد کمتری نسبت به دندان های آسیاب و خلفی داشته باشد. همچنین احتمال شل شدن پیچ اباتمنت در این روش اتصال وجود دارد.
استفاده از چسب یا سمان برای اتصال پایه و اباتمنت در ایمپلنت دندان
یکی دیگر از روش های اتصال این قطعات بهم، استفاده از چسب یا سمان می باشد. در این روش با استفاده از چسب مخصوص دندانپزشکی این قطعه به فیکسچر متصل می شود. این روش اتصال نیز مزایا و معایبی دارد که از جمله مزایای آن حفظ زیبایی ظاهری ایمپلنت دندان می باشد. بنابراین برای دندان هایی که در جلوی دهان قرار دارند و در اثر خندیدن و یا صحبت کردن دیده می شوند، مناسب تر است. معایب این روش نیز عبارتند از اتصال ضعیف تر این قطعات به هم و احتمال شل شدن آن ها، احتمال عفونت لثه در اثر تمیز نکردن چسب یا سمان از روی اباتمنت و نفوذ این مواد به داخل ریشه ایمپلنت دندان . با این حال دندانپزشک تشخیص خواهد داد که کدام روش برای نحوه بهم پیوستن اباتمنت و پایه ایمپلنت دندان مناسب تر می باشد.
بررسی انواع اباتمنت بر اساس روش ساخت
روش ساخت اباتمنت در ایمپلنت دندان نیز متفاوت است و به دو نوع زیر تقسیم می شود:
اباتمنت کاستوم
نوعی از اباتمنت است که به صورت اختصاصی و ویژه در لابراتوار ساخته می شود. این نوع اباتمنت هزینه بالایی را نیز به همراه دارد ، با این حال عده ای تمایل به نصب این نوع اباتمنت برای ایمپلنت دندان دارند.
اباتمنت پیش ساخته
این نوع اباتمنت ها به صورت پیش ساخته در کلینیک های دندانپزشکی و یا مطب دندانپزشکان موجود است. بنابراین اختصاصی نبوده و در نتیجه هزینه کمتری را نیز برای نصب آن پرداخت می کنید. از طرفی استفاده از این نوع اباتمنت ها راحت تر بوده و زمان کمتری برای نصب آن صرف می شود. زیرا نیازی نیست در لابراتوار ساخته شود و به صورت آماده در دسترس دندانپزشک می باشد.
اباتمنت زاویه دار
یکی دیگر از انواع اباتمنت در ایمپلنت دندان، اباتمنت زاویه دار است. در این نوع ، اباتمنت و پایه حالت موازی ندارد و حالت زاویه دار دارد. در این حالت اباتمنت و دندان ها با همدیگر حالت موازی پیدا می کنند. این روش دارای مزایایی می باشد. از آن جمله می توان به امکان کاشت ایمپلنت دندان برای افرادی است که ساختار اناتومیک استخوان حالت نرمال ندارد. همچنین این روش برای افرادی که نمی توان برای آن ها از پیوند استخوان استفاده کرد، کاربرد دارد. بنابراین با وجود حجم نامناسب استخوان نیز می توان اباتمنت را بر روی پایه نصب نمود. در این روش هزینه های درمانی کمتری پرداخت می شود و طول مدت بهبودی نیز کوتاه تر است.
آشنایی با مراحل کاشت ایمپلنت دندان
حال که با انواع اباتمنت و روش های اتصال و سایر موراد مرتبط به اباتمنت در ایمپلنت دندان آشنا شدیم، در این قسمت برآنیم تا کاربرد اباتمنت را در این روش درمانی مورد بررسی قرار دهیم. بهتر است برای توضیح بیشتر مطلب، به نحوه کاشت ایمپلنت دندان و نیز کاربرد اباتمنت در این روش درمانی و زیبایی بپردازیم:
- وضعیت دندان ها
دندانپزشک در اولین مرحله، وضعیت کلی دندان ها را از زوایای مختلفی مانند وضعیت سلامت لثه ها و نیز تراکم استخوانی فک و نیز وضعیت قرار گرفتن حفره های سینوسی و تاثیری که در کاشت ایمپلنت دندان دارد، مورد ارزیابی قرار می دهد. اگر نیاز به درمان هایی مانند پیوند استخوان و یا لیفت سینوس باشد، باید قبل از شروع درمان انجام شود. چون بعد از کاشت پایه، در صورتی که تراکم استخوانی کافی نباشد، احتمال شکست این روش بسیار بالا خواهد بود.
زیرا پایه و استخوان فک به هم جوش نمی خورند. در این صورت بعد از قرار دادن اباتمنت و تاج دندان، در صورت وارد شدن فشار پایه از جای خود تکان خورده و عوارض زیادی را به همراه دارد. در این صورت مجبور به برداشتن ایمپلنت دندان خواهید شد. این کار غیر از زمان، هزینه زیادی دارد و سلامت بیمار را نیز به گونه ای تحت تاثیر قرار می دهد.
- کاشت پایه یا فیکسچر
این مرحله تحت بیهوشی عمومی انجام می شود و در آن جراحی روی لثه بیمار انجام می شود. بنابراین باید فرد از لحاظ سلامت عمومی در وضعیت مناسبی باشد. در این مرحله ابتدا لثه برش داده می شود و سپس استخوان فک سوراخ شده و پایه در داخل آن قرار می گیرد. عمق و ارتفاع این سوراخ بستگی به ارتفاع و ضخامت پایه یا فیکسچر دارد. بعد از قرار دادن پایه و پیچ نمودن آن، لثه برش داده شده بخیه زده می شود و پانسمان انجام می گردد. این روش که تهاجمی می باشد، نیاز به مراقبت های زیادی بعد از جراحی دارد. عوارضی مانند درد، عفونت، خونریزی و …. از جمله مواردی است که با مراقبت های صحیح می توان از بروز آن ها پیشگیری نمود.
- نصب اباتمنت در ایمپلنت دندان
مرحله بعد نصب اباتمنت بر روی پایه می باشد. فاصله زمانی بین این دو مرحله بین 5 تا 7 ماه است . 7 ماه برای دندان های بالایی و 5 ماه برای دندان های پایینی زمان نیاز داریم. علت بالا بودن زمان جوش خوردن دندان های بالایی مربوط به نرم بودن بافت لثه در این ناحیه می باشد. کاربرد اباتمنت در ایمپلنت دندان ، نقش حمایت کننده و حلقه اتصال بین پایه و تاج دندان است. فاصله بین این دو قسمت ایمپلنت دندان با ماده ای از جنس تیتانیوم پر می شود. اباتمنت باید از جنس ماده ای از جنس مستحکم و مقاوم باشد تا در اثر فشار به دندان، دچار آسیب نشود. در این صورت مجبور به برداشتن تاج دندان و اقدامات درمانی خواهیم بود.
- نصب تاج دندان
در مرحله نهایی که تاج دندان بر روی اباتمنت نصب می شود، درمان با ایمپلنت دندان به پایان می رسد. این مرحله بلافاصله بعد از نصب اباتمنت نیز می تواند انجام شود. در این مرحله نیازی به بیهوشی نمی باشد و در صورت تمایل بیمار، می توان از بی حسی موضعی استفاده نمود.
کلام آخر
نقش اباتمنت در ایمپلنت دندان به عنوان پر کننده فاصله بین پایه و تاج دندان است. در صورتی که این حامی وجود نداشته باشد، تاج دندان در اثر کوچکترین فشار و یا ضربه ای شکسته و مقاومت لازم را ندارد. جنس اباتمنت عمدتا از تیتانیوم بوده و بیشتر از روش پیچ نمودن برای اتصال این قطعات به هم استفاده می شود.
مطلب فوق توسط نویسندگان ایمپلنت تهران با استفاده از منابع علمی تحت وب و کتب علمی نگارش شده است. و همانطور که میدانید که مباحث علمی نیاز به مشاوره جدی پزشک دارد ، هیچگونه مسئولیتی عهده دار ایمپلنت تهران نمیباشد. (دکتر دهقان)
