یکی از مواردی که در مورد دندان های کامپوزیت شده پیش می آید، ضرورت تعویض کامپوزیت دندان است. تعویض کامپوزیت دندان یکی از مزایای مهم این روش در مقایسه با روش های مشابه مانند لمینت دندان است. کامپوزیت دندان از تکنیک های مهم و محبوب برای پوشش دادن عیوب جزئی و ظاهری دندان ها است. عیونی و نواقصی که با نصب روکش می توان آن ها را پوشاند و زیبایی طرح لبخند را بوجود آورد. این روش جزو روش های دائمی نبوده و ماندگاری بین 7 تا 10 سال را دارد. در این مدت زمان طولانی امکان هر گونه آسیب و ضربه به روکش کامپوزیت دندان وجود دارد. بنابراین نیاز به تعویض روکش کامپوزیت دندان یکی از ضروریات آن به شمار می رود. هر چند با مراقبت های صحیح و رعایت نکات قبل از نصب و بعد از آن، تا حدود زیادی جلوی این مشکل را گرفت.
در چه صورت باید کامپوزیت دندان تعویض گردد
با اینکه این روش یکی از روش های سریع و ایمن برای بوجود آوردن طرح لبخند زیبا به شمار می رود، ولی در مواردی نمی توان از ضرورت تعویض کامپوزیت دندان چشم پوشی کرد. مواردی وجود دارد که فرد نیاز به تعویض روکش پیدا می کند که در این قسمت به اهم این موارد اشاره خواهیم کرد:
فرسوده شدن روکش کامپوزیت دندان
فرسوده شدن روکش کامپوزیت دندان می تواند در دو صورت اتفاق بیفتد. یکی در مورد خود روکش و دیگری در مورد چسب های نگهدارنده و ثابت کننده روکش بر روی مینای دندان است. یکی از نکاتی که قبل از نصب روکش کامپوزیت دندان باید رعایت شود، جنس و مرغوبیت مواد تشکیل دهنده آن است. در صورتی که جنس روکش کامپوزیت دندان از مواد بی کیفیت انتخاب شود، به مرور زمان و سریع تر از حالت معمولی دچار فرسودگی و افتادن خواهدشد. یا در اثر هر ضربه ممکن است بشکند. استحکام روکش کامپوزیت دندان مانند لمینت دندان نبوده و مقاومت کمتری در برابر فرسودگی دارد. بنابراین اگر مواد نیز بی کیفیت باشد، این زمان بسیار کوتاه تر خواهد شد. نکته دیگر در مورد چسب هایی است که روکش را روی دندان ثابت می کند. جنس این مواد نیز در فرسودگی کامپوزیت دندان نقش مهمی دارد.
نصب نامناسب کامپوزیت دندان
همواره تاکید می شود در انتخاب پزشکی که قصد دارید برای نصب کامپوزیت دندان انتخاب کنید، دقت نمایید. نصب مناسب و صحیح کامپوزیت دندان بر روی مینای دندان از مهارت ها و تخصص های پزشک به شمار می رود. در صورتی که پزشک نتواند روکش را به صورت کامل و بدون درز و شکاف بر روی مینای دندان نصب کند، غیر از ظاهر نامطلوب دندان ها، باعث بروز بیماری های لثه و دهان می شود. تجمع ذرات غذا در بین این شکاف ها، سبب زیاد شدن باکتری در این قسمت ها می شود. این باکتری ها باعث می شود تا دندان های زیرین روکش دچار فرسودگی شوند. همچنین این مشکل باعث عفونت لثه و در نتیجه بروز بیماری های عفونی مربوط به لثه می شود. در صورت عدم توجه، این عفونت به بخش های دیگر دهان و دندان نیز رسوخ کرده و عوارض بسیار شدیدتری را به همراه خواهد داشت.
دندان های پوسیده
قبل از نصب کامپوزیت دندان، عموما دندانپزشک باید وضعیت سلامت دندان ها را بررسی نماید. هر گونه پوسیدگی دندان های زیر روکش باید ترمیم و درمان شوند، سپس دندان ها کامپوزیت می شوند. پوسیدگی دندان های زیر روکش ممکن است بر اثر بی دقتی و نادیده گرفتن توسط دندانپزشک باعث افتادن روکش شده و ضرورت تعویض کامپوزیت دندان را به دنبال داشته باشد. در مواردی نیز همانطور که گفتیم عدم نصب مناسب روکش کامپوزیت دندان و یا سایر عوامل مانند عدم رعایت بهداشت دهان و دندان توسط بیمار و … باعث پوسیده شدن دندان های زیرین شود. در صورتی که دندان پوسیده باشد، حجم قسمتی که روکش کامپوزیت دندان را نگه می دارد، کمتر شده و باعث شکستن و افتادن روکش می شود. در این صورت نیاز است که کامپوزیت دندان تعویض و بعد از درمان های لازم، مجددا روکش کامپوزیت دندان نصب شود.
عدم رعایت نکات مراقبتی از کامپوزیت دندان
بعد از نصب روکش کامپوزیت دندان، فرد باید مانند دندان های طبیعی از آن ها مراقبت نماید. بایستی در روز حداقل دو بار مسواک زده شود تا بقایای غذا از بین روکش پاک شود. همچنین استفاده از نخ دندان برای محافظت از لثه و جلوگیری از بیماری های لثه اهمیت حیاتی دارد. مراقبت های تغذیه ای نیز بعد از نصب روکش کامپوزیت دندان نقش مهمی در نگهداری و افزایش طول عمر آن دارد. عدم مصرف مواد غذایی شیرین و چسبنده، عدم مصرف غذاهای سفت، عدم استفاده ابزاری از کامپوزیت دندان و … از جمله مواردی است که در مورد مراقبت های لازم برای جلوگیری از نیاز به تعویض کامپوزیت دندان باید لحاظ شود. مشکلاتی مانند دندان قروچه و یا جویدن ناخن و … نیز باید قبل از نصب روکش درمان و در غیر اینصورت از محافظ دندان استفاده شود. در صورت عدم مراقبت های لازم، ضرورت تعویض کامپوزیت دندان امری بدیهی به نظر می رسد.
استعمال دخانیات
یکی از موارد نصب روکش کامپوزیت دندان، پوشش دادن دندان های بدرنگ است. دندان های بدرنگ در اثر عوامل مختلفی پیش می آید. یکی از عوامل مهم در تغییر رنگ دندان ها، استعمال دخانیات است. با روکش دندان ها می توان این مشکل را نیز برطرف نمود و زردی و رنگ بد دندان ها را زیر روکش کامپوزیت دندان پنهان کرد. بعد از نصب روکش، مصرف دخانیات مجددا رنگ کامپوزیت دندان را تغییر خواهد داد. با توجه به مقاومت پایین کامپوزیت دندان در برابر تغییر رنگ و لکه دار شدن، سرعت بدرنگ شدن روکش بسیار بالا است. ظاهر بد دندان های کامپوزیت شده، ضرورت تعویض کامپوزیت دندان را سبب خواهد شد. پس برای جلوگیری از اینکار بهتر است مصرف دخانیات علی الخصصو سیگار را به حداقل ممکن رساند تا هم در صرف زمان و هزینه لازم برای تعویض کامپوزیت دندان صرفه جویی کرد.
نحوه تعویض کامپوزیت دندان
حال که با مواردی که ضرورت تعویض کامپوزیت دندان را سبب می شود، آشنا شدیم می خواهیم در این قسمت در مورد نحوه تعویض کامپوزیت دندان مواردی را مطرح نماییم. تعویض کامپوزیت دندان به راحتی و سرعت عمل انجام می شود. زیرا در این روش بر عکس لمینت دندان، نیازی به تراشیدن مجدد مینای دندان و یا سایر اقدامات نمی باشد. کامپوزیت دندان به صورت کامل و آماده بر روی دندان ها نصب می شود. برای اینکار بایستی روکش کامپوزیت دندان قدیمی را از رویه دندان ها جدا و روکش جدید را جایگزین نمود. تنها موردی که برای فرد پیش خواهد آمد، زمان و هزینه ای است که صرف تعویض روکش می شود. برای نصب روکش کامپوزیت دندان نیاز به اقدام دیگری نبوده و به راحتی و در کمترین زمان ممکن، روکش قدیمی، جای خود را به روکش جدید خواهد داد.
عوامل مهم در ماندگاری کامپوزیت دندان
در این قسمت می خواهیم به عواملی اشاره کنیم که طول عمر و ماندگاری روکش کامپوزیت دندان را افزایش می دهد. افزایش طول عمر روکش مساوی با عدم نیاز به تعویض روکش خواهد بود. با این مراقبت های می توان ضرورت تعویض کامپوزیت دندان را به کمترین میزان رساند. همانطور که اشاره شد دو مورد باید برای افزایش ماندگاری کامپوزیت دندان مورد توجه قرار گیرد. یکی از این موارد انتخاب دندانپزشک و دیگر مراقبت های بعد از نصب روکش است که باید توسط خود فرد انجام شود. در این قسمت به صورت کلی این دو مورد را بررسی می کنیم:
انتخاب دندانپزشک
انتخاب دندانپزشک در همه موارد چه برای زیبایی و چه درمان نقش مهمی در ماندگاری روش انجام شده دارد. انتخاب دندانپزشک هم برای مراحل قبل از نصب روکش و هم در حین نصب روکش کامپوزیت دندان نقش اساسی دارد. اینکه وضعیت دندان ها قبل از نصب روکش مورد بررسی دقیق صورت گیرد و مشکلات آن ها اصلاح و درمان شود، باعث افزایش طول عمر روکش کامپوزیت دندان دارد. همچنین نحوه نصب درست و صحیح روکش به صورتی که حالت دندان ها طبیعی بوده و ظاهر زیبایی داشته باشد و هم هرگونه شکاف و روزنه ای پوشانده شود، در تخصص و مهارت دندانپزشک می باشد. مراجعات منظم به دندانپزشک نیز برای چکاپ وضعیت دندان ها و نیز شستشوی محل هایی که فرد خود قادر به آن نیست، برای افزایش طول عمر کامپوزیت دندان بسیار مهم است.
مراقبت های لازم بعد از نصب کامپوزیت دندان
بعد از نصب روکش، وظیفه فرد است که مراقبت هایی مانند مسواک زدن، نخ دندان کشیدن، عدم مصرف مایعات و مواد غذایی رنگی، عدم مصرف دخانیات، نوشیدن آب بعد از هر نوع استفاده از مواد غذایی و نوشیدنی های رنگی، ترک عادات نادرست مانند دندان قروچه، جویدن ناخن، خرد کردن یخ، جویدن آبنبات های سفت و شیرین و … را انجام دهد. در کنار انتخاب بهترین دندانپزشک، در صورتی که این مراقبت ها انجام نشود طول عمر کامپوزیت دندان به شدت کاهش می یابد.
کلام آخر
ضرورت تعویض کامپوزیت دندان در مواردی اتفاق می افتد که یا ظاهر روکش کامپوزیت دندان در اثر عدم مراقبت های لازم توسط فرد بدشکل و بدرنگ شده باشد. یا اینکه دندان ها در اثر مواردی مانند پوسیدگی و یا جرم گرفتن قادر به نگهداشتن روکش کامپوزیت دندان نشود. در کنار این موارد جنس کامپوزیت دندان نیز نقش مهمی در ماندگاری و افزایش طول عمر آن بدون نیاز به تعویض دارد.
مطلب فوق توسط نویسندگان تهران جراحی با استفاده از منابع علمی تحت وب و کتب علمی نگارش شده است. و همانطور که میدانید که مباحث علمی نیاز به مشاوره جدی پزشک دارد ، هیچگونه مسئولیتی عهده دار تهران جراحی نمیباشد. (دکتر دهقان)