امروزه روش های اتصال روکش ایمپلنت دندان به پایه متنوع شده است و روش های جدید جایگزین روش های قدیمی شده است. پایه دندان از جنس تیتانیوم یا زیرکونیا بوده و در استخوان فک جایگزین ریشه دندان می شود. سپس اباتمنت و تاج دندان بر روی آن نصب می شود تا شکل واقعی دندان را به خود بگیرد. روکش دندان همان تاج دندان می باشد که بیرونی ترین قسمت ایمپلنت دندان به شمار می رود و از طریق اباتمنت به پایه وصل می شود. در واقع اباتمنت حلقه واسط این دو بخش از ایمپلنت دندان محسوب می شود. پایه از طریق پیچ به استخوان فک می چسبد و بعد از مدت زمان طولانی و جوش خوردن پایه به استخوان فک، اباتمنت بر روی آن قرار می گیرد و روکش دندان نیز بر روی ابانمنت قرار می گیرد. این سه قطعه ایمپلنت دندان جدا از هم هستند و در مراحل مختلف جای دندان اصلی را خواهد گرفت.
آشنایی با روش های جدید اتصال روکش ایمپلنت دندان به پایه
در این قسمت می خواهیم روش های اتصال روکش ایمپلنت دندان به پایه که جدیدا امروزه مورد استفاده قرار می گیرد را بررسی نماییم. برای اتصال روکش به پایه باید قطعه ای به نام اباتمنت در بین این دو قطعه قرار گیرد. اباتمنت نیز وسیله ای از جنس تیتانیوم می باشد. علت انتخاب این ماده برای اباتمنت و پایه دندان، سازگاری سریع آن با بدن و استخوان فک انسان است. تیتانیوم تنها فلزی است که به سرعت به استخوان فک جوش می خورد و از طرفی به قدری استحکام و مقاومت دارد که تحت بدترین شرایط دچار آسیب نخواهد شد. علت انتخاب این فلز سرعت سازگاری و مقاومت آن است. در این قسمت راه های اتصال روکش ایمپلنت دندان را به پایه آن بررسی می کنیم. ابتدا باید بگوییم دو روش برای این مورد وجود دارد، یکی استفاده از پیچ و دیگری استفاده از چسب می باشد که به تفکیک توضیح خواهیم داد:
استفاده از پیچ
یک از معمول ترین حالت ها برای اتصال اباتمنت و سپس تاج دندان به پایه، استفاده از پیچ مخصوص این کار است. در این روش بعد از اینکه پایه در داخل استخوان فک قرار گرفت و بعد از گذشت 5 تا 7 ماه پایه به استخوان جوش خورد، نوبت قرار گرفتن اباتمنت می باشد که از طریق پیچ مخصوص بر روی پایه قرار می گیرد. سپس تاج یا روکش دندان بر وی ابانمنت قرار می گیرد و به آن وصل می شود. این روش در مورد اکثر ایمپلنت های دندان انجام می گیرد و دندانپزشکان عموما از این روش استفاده می نمایند.
آشنایی با مزایای استفاده از پیچ
در این قسمت بهتر است با مزایای اتصال روکش به پایه از طریق چسب آشنا شویم. یکی از مزایای این روش این است که می توان این کار را به راحتی و بدون آسیب و صدمه به دندان انجام داد. همچنین یکی از مزایای مهم این روش این است که به راحتی قابل تعویض و یا سفت کردن می باشد. در ایمپلنت دندان به پایه فرصت داده می شود تا با استخوان فک جوش خورده و قسمتی از آن شود. بنابراین مقاومت و استحکام بالایی در برابر هر گونه ضربه و فشار دارد و به آسانی دچار مشکل نمی شود. در صورتی که روکش ایمپلنت دندان خارجی ترین قسمت دندان بوده و مدام در معرض آسیب و ضربه قرار دارد. ممکن است بعد از گذشت چند سال نیاز باشد تا روکش دندان تعویض گردد. در صورت استفاده از پیچ، این کار به سادگی انجام می شود.
معایب استفاده از پیچ برای اتصال پایه با روکش دندان
همانطور که می دانیم در کنار مزایای زیاد این روش، معایبی نیز متوجه ان می باشد. یکی از مهم ترین معایب استفاده از پیچ، احتمال شل شدن و افتادن آن می باشد. این مشکل ممکن است باعث نگرانی فرد و ایجاد احساس ناخوشایند در بیمار شود. هرچند در صورت بروز این مشکل نیز به سادگی می توان پیچ ایمپلنت دندان را سفت نمود و مساله را برطرف کرد. یکی از معایب این روش دیده شدن جای پیچ بر روی روکش دندان است. این مساله ممکن است برای دندان هایی که در عقب هستند مشکلی ایجاد نکند. ولی برای دندان های جلویی نشان داده شده جای سوراخ پیچ جالب نبوده و نمی توان از آن چشم پوشی نمود. در بسیاری از موارد ناگزیر به نصب روکش کامپوزیت دندان برای جلوگیری از نشان داده شدن این محل خواهیم بود. همچنین استفاده از چسب نیز می تواند کارگشا باشد ، به شرطی که معایب این روش را نیز دانسته و با آگاهی این کار انجام شود.
استفاده از چسب
استفاده از چسب نیز یکی از روش های اتصال روکش ایمپلنت دندان به پایه می باشد. در این روش به جای استفاده از پیچ برای اتصال پایه و روکش از چسب مخصوص این کار استفاده می شود. چسب یا سمان مانند همان چسبی عمل می کند که برای نصب روکش های معمولی مورد استفاده قرار می یگرد. هرچند بهتر است در مورد ایمپلنت دندان از سمان های رزینی استفاده شود. علت این امر این است که اضافات چسب های رزینی به راحتی از روی دندان پاک می شود و احتمال عفونت لثه به شدت پایین می آید. این روش نیز مزایا و معایبی را به همراه دارد که در این قسمت به آن ها خواهیم پرداخت:
مزایای استفاده از چسب برای اتصال روکش و پایه ایمپلنت دندان
یکی از مهم ترین مزایا این روش، زیبایی ظاهری آن است. در این روش بر خلاف استفاده از پیچ جای هیچگونه سوراخی وجود ندارد و ظاهر ایمپلنت دندان بسیار تمیز و زیبا خواهد بود. این روش بخصوص برای دندان های جلویی که دید بیشتری دارند و زیبایی و ظرافت کار مهم تر است، بسیار مفیدتر می تواند باشد.
معایب استفاده از چسب
در کنار این مزایا، معایب این روش نیز باید بیان و بررسی شود تا فرد با آگاهی و اطلاع یکی از دو روش را انتخاب نماید. هر چند نظر دندانپزشک نیز در این مورد بسیار مهم و قابل توجه می باشد. در این قسمت با معایب استفاده از چسب برای اتصال پایه و روکش ایمپلنت دندان آشنا می شویم:
در این روش بر خلاف استفاده از پیچ، در صورتی که روکش دندان دچار آسیب شود، به راحتی نمی توان آن را از اباتمنت جدا نمود و تعویض کرد. در برخی موارد حتی ناگزیر به باز کردن اباتمنت از پایه برای تعویض روکش دندان می شویم. بنابراین باید مراقبت بیشتری انجام شود تا صدمه و فشار زیادی به روکش دندان وارد نشود. در برخی موارد برای اینکه این کار راحت تر انجام شود، از چسب ضعیف تری استفاده می شود. این نیز برای فرد می تواند مشکل ایجاد کند، زیرا در صورت کوچک ترین فشاری روکش از اباتمنت جدا می شود و نیاز به تعویض و یا مراجعات مکرر به دندانپزشک خواهد شد.
یکی دیگر از معایب استفاده از چسب، در خصوص پاک کردن اضافات چسب از روکش دندان است. همانطور که توضیح داده شده بعد از اتصال روکش باید اضافات سمان از روی دندان پاک شود تا ظاهر دندان زیبا و بدون نقص باشد. اینکار برای طبیعی جلوه دادن ایمپلنت دندان لازم و ضروری است. در صورتی که این اضافات به درستی پاک نشود و مقداری بر روی دندان باقی بماند می تواند باعث التهاب و عفونت لثه شده و عوارض زیادی را برای بیمار به همراه آورد.
یکی دیگر از معایب این روش، از بین رفتن چسب در شش یا هشت هفته اول پس از کاشت ایمپلنت دندان است. ممکن است این مواد به داخل دندان نیز رسوخ کرده و باعث ایجاد التهاب و عفونت در دندان ها و بافت های زیرین شود.
افتادن روکش ایمپلنت دندان
یکی از عوارض شایع ایمپلنت دندان را می توان افتادن و شل شدن روکش ایمپلنت دندان به شمار آورد. ممکن است روکش تحت فشار و شرایط خاص شل شده و لق بزند. به مرور زمان در صورت که اهمیتی به آن داده نشود، روکش به صورت کامل از اباتمنت جدا خواهد شد. در مورد استفاده از پیچ، احتمال شل شدن پیچ اتصال دهنده مطرح می شود که در صورت مراجعه سریع تر به دندانپزشک به راحتی این مشکل با سفت کردن پیچ حل می شود. همانطور که گفتیم یکی از روش های اتصال روکش ایمپلنت دندان به پایه، استفاده از چسب می باشد. در این صورت باید روکش را جدا نموده و از چسب مجدد برای چسباندن استفاده نماییم. در هر حال بهتر است در صورت احساس شل شدن روکش، سریعا به دندانپزشک مراجعه نمایید تا از عوارض بعدی جلوگیری شود. دندانپزشک با استفاده از چسب و پیچاندن پیچ مشکل را برطرف می کند.
کلام آخر
در خصوص روش های اتصال روکش ایمپلنت دندان به پایه توضیح دادیم که استفاده از پیچ و چسب دو روش مجزا برای این کار محسوب می شوند. با توجه به نکاتی که گفته شد و نیز مزایا و معایب این دو روش، نتیجه گیری می شود که استفاده از پیچ روش مطمئن تری برای اتصال این دو قطعه ایمپلنت دندان به هم می باشد. راحتی تعویض، عدم احتمال عفونت لثه و … که در این مقاله اشاره شد از جمله مزایا این روش محسوب می شود که بر استفاده از چسب برتری دارد.
مطلب فوق توسط نویسندگان تهران جراحی با استفاده از منابع علمی تحت وب و کتب علمی نگارش شده است. و همانطور که میدانید که مباحث علمی نیاز به مشاوره جدی پزشک دارد ، هیچگونه مسئولیتی عهده دار تهران جراحی نمیباشد. (دکتر دهقان)