3 جفت غده بزاقی در بدن انسان وجود دارد که عبارتند از: غدد زیر فکی، غدد زیر زبانی و غدد پاروتید. غدد زیرفکی در زیر فک پایینی و در کف دهان وجود دارد، غدد پاروتید در درون گونه های فرد قرار دارد و غدد زیر زبانی در زیر زبان قرار دارند.
شایان ذکر است که به جز این سه جفت، صد ها غدد بزاقی در ابعاد کوچک در سراسر گلو و دهان وجود دارد، غددهای بزاقی، از اجزای دستگاه گوارش به شمار می روند که وظیفه ترشح بزاق را بر عهده دارند و در واقع بزاق از طریق لوله هایی به نام داکت که بسیار کوچک هستند از غددهای بزاقی وارد دهان می شوند. ترشح بزاق سبب نرم شدن غذا و آسان شدن حرکت آن ها از حفره دهان به سمت مری می شود. یکی دیگر از وظایف بزاق شستشو و پاک سازی دهان می باشد و از آسیب رساندن باکتری ها به دندان ها و ایجاد پوسیدگی جلوگیری به عمل می آورد. در صورتی که مشکلی در غدد بزاقی فرد بوجود بیایید، علائمی مانند خشکی دهان، تب، درد، ترشح های بد بود و بد مزه و تورم غدد بزاقی بروز پیدا می کند.
علت تورم کیست های زیر زبان
یکی از شایع ترین دلیل های تورم کیست زیر زبانی مسائل غدد بزاقی زیر زبانی می باشد. از دیگرعلت های این مشکل عفونت های ویروسی و باکتریال غدد بزاقی است. هنگامی که عفونت رخ می دهد، مجاری و غدد فرد دچار التهاب می شود و التهاب ایجاد شده از انتقال بزاق به خارج جلوگیری می کند و فرد به تورم و درد دچار می شود. هنگامی که عفونت ها درمان نشوند درد و تب بالا بوجود می آید و ممکن است این عفونت ها سبب بروز آبسه نیز شوند. توده های غدد زیر زبانی یکی از علت های تورم زیر زبان می باشد. این توده ها هم می توانند بدخیم باشند هم خوش خیم. شیوع این توده ها در خانم ها بیشتر از آقایان می باشد.
علل بوجود آمدن مشکلات غدد بزاقی
علت های بسیار زیادی سبب می شود تا کارکرد غدد بزاقی مختل شود. هنگامی که مشکلی برای غدد بزاقی بوجود می آید، بزاق قادر به خروج از غده نمی باشد و نمی تواند وارد بزاق شود. مشکلات غدد بزاقی دارای علل های متفاوتی می باشد که برخی از آن ها عبارت است از:
1- عفونت باکتریایی غدد بزاقی
این نوع عفونت بیشتر در غده پاروتید رخ می دهد و ممکن است به علت انسداد مجرای غدد بزاقی به دهان ایجاد شده باشند. عفونت باکتریایی غدد باکتریایی سبب التهاب غدد بزاقی می شود که این التهاب با درد همراه است و سبب بروز ترشحات عفونی و بد مزه در داخل دهان می شود. عفونت غدد بزاقی ممکن است در کودکان تا چند هفته بعد از تولد بروزپیدا کند اما در سالمندان این نوع عفونت بسیار شایع می باشد. درصورتی که عفونت باکتریایی غدد بزاقی درمان نشود ممکن است سبب ایجاد تب بالا، آبسه، چرک و درد شدید شود.
2- کیستها
کیست ها اصولا به دلیل تومورها، سنگ های بزاقی، عفونت ها و جراخاتی که در راه بزاق دهان ایجاد شده اند و راه بزاق را مسدود کرده اند تشکیل می شود. کیست ها به صورت یک ناحیه برآمده نرم و یا یک تاول ظاهر می شوند و حتی برخی کودکان با این نوع کیست ها به دنیا می آیند که این اتفاق بسیار مشکل ساز است. کیست های غدد بزاقی صحبت کردن و خوردن را ممکن است با تداخل روبرو کنند.
3- سنگهای بزاقی
یکی دیگر از دلیل هایی که سبب تورم غددبزاقی می شود، سنگ های بزاقی هستند که بر اثر تجمع رسوبات بلوری شده بزاق ایجاد می شوند. در برخی مواقع سنگ های بزاقی قادر به قطع جریان بزاق می باشند. بزاق در صورتی که نتواند از مجاری بزاقی خارج شود، درون غده می ماند و درنهایت درد و تورم ایجاد می کند. درد ناشی از وجود سنگ بزاقی به مرور افزایش می یابد و پیش روی می کند. در صورتی که انسداد ایجاد شده از بین نرود سبب عفونت بزاقی می شود.
4- تومورها
تومورهای مختلفی ممکن است درغدد بزاقی بروز پیدا کنند، این نوع تومورها می توانند خوش خیم و غیر سرطانی و یا بد خیم و سرطانی باشند. شایع ترین تومورهای غدد بزاقی عباتند از: تومور وارتین و آدنوم پلئومرفیک. این نوع تومورها به آرامی رشد می کنند و اصولا بدون درد می باشند. آدنوم پلئومذفیک بیش تر در غدد بناگوشی و پاروتید بوجود می آید و حتی ممکن است غدد کوچک بزاق و یا غده زیر فکی را نیز مبتلا کند. آدنوم پلئومرفیک های خوش خیم اصولا بیشتر در زنان بوجود می آیند تا مردان. تومور وارتین بیشتر غدد بناگوشی را به خود مبتلا می کند و جزو تومورهای خوش خیم به حساب می آید، این تومور ممکن است در هر دو طرف رشد و پیش روی کند اما نکته جالب اینجاست که این تومور برخلاف تومور آدنوم پلئومرفیک بیشتر در مردان شایع است. شایان ذکر است که بیشتر تومورهای غده بزاقی خوش خیم هستند اما ممکن است برخی از آن ها سرطانی نیز باشند. برخی از تومورهای بدخیم عبارتند از: تومور کارسینوم آدنوکیستیک، تومور کارسینوم موکواپیدرموئید و تومور آدنوکارسینوم.
5- نشانگان شوگرن
این بیماری یک بیماری خود ایمنی مزمن می باشد که سلول های دستگاه ایمنی به سایر غددی که وظیفه تولید رطوبت را دارند و غدد بزاقی حمله می کنند و سبب خشکی چشم و خشکی دهان می شوند. این بیماری هیچ گونه دردی ندارد و اصولا دو طرف غدد بزاقی را دچار تورم می کند و حدود نیمی از مردم به این بیماری دچار هستند.
6- عفونت ویروسی غدد بزاق
عفونت های ویروسی اعم از اوریون و آنفولانزا ممکن است سبب تورم غدد بزاقی شوند. در 30 تا 40 درصد عفونت هایی که بر اثر بیماری اوریون بوجود می آیند، دو طرف غدد بزاقی دچار تورم می شود. در این نوع تورم پس از حدود 48 ساعت از شروع علائم، فرد دچار سردرد و تب می شود. شایان ذکر است که سایر عفونت ها و بیماری هایی که سبب تورم غدد بزاقی می شوند عبارتند از: سایتومگال، ابستین-بار، ویروس کوکسا و ویروس اچ آی وی. عفونت های باکتریایی موجب تورم یک طرفه غدد بزاقی می شوند.
کیست زیر زبانی در تهران
کلینیک ایمپلنت در تهران دکتر دهقان از مراکز معتبر برای جراحی ضایعات داخل دهان و کیست زیرزبانی مبباشد .